Onze grafische trukendoos

Kolommen
Je kunt overwegen om kolommen toe te voegen aan de zetspiegel (dat is het gedeelte van de pagina waarbinnen je de tekst en figuren plaatst). Het gebruik van kolommen heeft meerdere voordelen. Naast het besparen van ruimte, kan het ook de leesbaarheid vergroten. Het grootste gedeelte van de Nederlanders leest goed met een gemiddelde van 15 woorden per regel (taalniveau B1/B2). Kolommen zorgen ervoor dat er minder woorden op een regel staan, waardoor de tekst prettiger leest.

Inspringen
In plaats van een witregel als onderscheid tussen twee blokken tekst in te voeren, kun je werken met inspringen. Je wilt immers we duidelijk maken dat er een nieuw stuk begint.

Duidelijke hiërarchie in je structuur door tussenkoppen
Ooit heb ik een document opgemaakt zónder witregels. Dat zal ik je absoluut niet snel adviseren, maar in dit geval was de beschikbare ruimte (3 A4) zeer beperkt en het project zeer complex. Als je deze wens van je opdrachtgever krijgt, krap je toch eerst even goed in je haren en dan ga je kijken naar de speelruimte. Als er één bepaald lettertype is voorgeschreven (in dit geval was dat de Verdana) is dat de basis waar vanuit je vertrekt. Dit lettertype heeft gelukkig een aantal goede gradaties (light, regular, bold, etz.). Door deze op een slimme manier te ordenen en te voorzien van kleur, kun je veel resultaat bereiken. Deze ‘truc’ is trouwens ook toe te passen in Word.

Tekstkaders
Deze werken perfect voor een referentieproject, een conclusie of het benadrukken van jouw meerwaarde. Een tekstkader kun je extra nadruk geven door het kader een donkerdere kleur dan de tekst te geven.

Tekstomloop
Ik ben niet erg gecharmeerd van deze optie, maar in bepaalde gevallen werkt het ruimtebesparend om tekstomloop te gebruiken. Bijvoorbeeld bij het gebruik van een klein icoon of klein figuur aan het begin van een alinea.

De juiste uitlijning
Veel opdrachtgevers hebben de wens om een tekst uit te vullen (elke regel loopt dan van marge tot marge), want dan krijg je een strak totaalbeeld. Het nadeel is dat de ruimte tussen de woorden overal varieert, wat juist zorgt voor een onrustige lezerservaring (je ogen maken elke keer sprongen van een andere afstand). Het uitvullen kan zorgen voor ruimtewinst. Het verschilt per lettertype of dit het geval is of niet. Dat is iets wat de grafisch ontwerper van tevoren uitzoekt. Bij een links lijnende tekst wordt elk woord op dezelfde afstand van elkaar geplaatst, wat een veel rustigere lezerservaring creëert en in veel gevallen ook de meest efficiënte tekstverwerkingsoptie is.

Afbreken en spatiëren
In Indesign heb je de mogelijkheid om de ruimte tussen letters en woorden te beïnvloeden. Dit kan nadelig uitpakken voor de leesbaarheid, maar in het uiterste geval stel je uiteraard prioriteiten en kun je met deze optie echt een hoop ruimte besparen.

De figuren nog eens goed bekijken
Moet de tekst in de figuren op een bepaalde grootte? Kunnen bepaalde elementen nog dichter op elkaar? Kunnen we een andere schaal gebruiken, of een ander detailniveau? Is het mogelijk om de inhoud van een groot stuk tekst samen te vatten in een figuur? De mogelijkheden zijn hier enorm… Nadeel: deze mogelijkheden kunnen meer tijd kosten. Dus als je de dag voor de deadline aan puzzelen bent met de ruimte, is dit wellicht niet de meest realistische actie. Wel kun je deze goed benutten in een eerder stadium van het opmaaktraject. We helpen jullie hier graag bij! Hopelijk kunnen we jullie via deze weg wat meer inzicht geven in onze werkwijze en aanpak. Er valt ontzettend veel winst te behalen op de millimeter. Een aanbestedingsdocument benaderen we dan ook als een echte puzzel die perfect gelegd moet worden. Wil je meer weten over de vormgeving van jouw aanbestedingsdocument of over een mogelijke samenwerking? Schroom niet om contact met ons te zoeken!

Iedere Tenderaar heeft ermee te maken: strikte vormeisen aan het aanbestedingsdocument.

Naast lettertypes, interlinie, inhoudsopgave en wel/niet een voorblad, zijn het maximaal aantal pagina’s vaak dé eis waarmee je loopt te worstelen. Dat die ene goede maatregel net niet binnen het bereik valt of dat de conclusie moet sneuvelen vanwege ruimtegebrek. Soms kun je nog wat smokkelen met je marges, maar als ook die zijn bepaald, houdt het in Word vaak op met de mogelijkheden. (Een lettertype stiekem op 90% zetten, kun je proberen. Maar het is op z’n zachts gezegd ‘zuur’ als je betrapt wordt.)

De ontwerpers van NMTO werken ook met Word en kennen de frustraties maar al te goed. Maar niet iedereen beheerst de tools van een opmaakprogramma zoals Adobe Indesign. Het document uitbesteden aan een ontwerper kan je dus een boel kopzorgen besparen. Om jullie een beeld te geven wat een ontwerper kan betekenen voor het ontwerp van jullie aanbestedingsdocument geef ik jullie een kijkje in onze ‘grafisch trukendoos’, die we opentrekken wanneer inkorten geen optie is.